Ο Βράχος της Μπολοβίναινας

Απ' την κορυφή ενός πανύψηλου κι απότομου βράχου του ποταμού Νηλέα πέφτει η Αγιαννιώτισσα ηρωϊδα Μπολοβίναινα στα βάραθρα μιας σκοτεινής αβύσσου για να μην αιχμαλωτιστεί και να μην ατιμαστεί από τους Τούρκους. Αυτός είναι ο βράχος της Μπολοβίναινας, ο οποίος όπως μαρτυρεί η τοπική παράδοση, έχει γίνει ένας μακρινός αντίλαλος των εθνικών μαρτύρων, των άγνωστων στην ιστορία του νησιού μας κι είναι ο πιο ηρωϊκός κι από τους πιο δοξασμένους αντίλαλους αυτός του ποταμού Νηλέα.
Μια ηρωϊκή μορφή
 
Κατά την τοπική παράδοση η Μπολοβίναινα, ήταν μια απλή, σεμνή γυναίκα που γεννήθηκε στην αυγή του 19ου αιώνα. Καταγόταν από μια εύπορη οικογένεια εμπόρων. Ήταν αρκετά έξυπνη και δραστήρια. Η δράση της και η ηρωϊκή της θυσία μαρτυρούν ότι θα ήταν γυναίκα με ιδανικά και φιλελεύθερες σκέψεις και ιδέες. Πολλοί από τους παλιότερους Αγιαννιώτες, έλεγαν ότι η παλιά γενιά της είχε έρθει στην Αγία Αννα από τα Επτάνησα. Το μαρτυρεί άλλωστε και το Βενετσιάνικο επώνυμο «Μπονο-Βινο», χωρίς βέβαια κι αυτό να είναι κάτι το απόλυτο. Πάντως για το χωριό η γυναικεία αυτή μορφή ήταν και θα είναι τιμή και δόξα. Γιαυτό και εμείς που ζούμε σήμερα σε αυτό το χωριό που κι αυτή γεννήθηκε, έχουμε χρέος να διασώσουμε από την ιστορική αφάνεια, κάποια μαρτυρία η τεκμήριο που άφησε η παράδοση αυτού του χωριού ιδιαίτερα για την ιστορική μορφή της γυναίκας αυτής.
Ιστορικά γεγονότα της ημέρας εκείνης

Ένας χρόνος είχε περάσει από το θάνατο του οπλαρχηγού Αγγελή Γοβγίνα. Ήταν 27 Ιουλίου 1823. Οι Τούρκοι έπρεπε να φέρουν τον χαλασμό και την τελειωτική υποταγή της επαναστατημένης Εύβοιας. Εκστράτευσαν επτά χιλιάδες Τούρκοι με αρχηγό τον σκληρό και αιμοβόρο αξιωματικό του Ομέρ Βρυώνη, Μπερκότσαφλη, προς το βόρεια τμήμα του νησιού, για να σκορπίσουν, την λεηλασία, την ερήμωση και την φρίκη, σε όλα τα χωριά, που βοηθούσαν το επαναστατικό κίνημα. Η πρώτη αντίσταση κατά των Τούρκων γίνεται στα Ανδριαλά του Παγώντα από τον Καπετάν Λιάκο, που όμως σκοτώνεται μαζί με όλους τους συντρόφους του μαζί. Αυθημερόν το Τούρκικο ασκέρι φτάνει στα Αχμέταγα και κατευθύνεται προς το Μαντούδι. Στο ρέμα του Μαντουδίου λίγοι οπλαρχηγοί προβάλλουν κάποια αντίσταση που δεν ήταν ικανή να σταματήσει την ορμή των Τούρκων. Μετά από αυτό το φοβερό πέρασμα από το Μαντούδι, ανηφόρισαν προς την Αγία Αννα . Οι κάτοικοι άφησαν τα σπίτια τους και σκορπίστηκαν να κρυφτούν στο μαύρο και πυκνό δάσος των Αμελάντων. Ο ουρανός θόλωσε από τους καπνούς της φωτιάς που αγκάλιαζε το χωριό και τα δάση. 

Και τώρα οι Τούρκοι φτάνουν και περνούν απέναντι από τον ποταμό Νηλέα (Αράπη). Ακρη- άκρη ψάχνουν να βρουν λεύτερους σκλάβους να τους σκοτώσουν. Εκείνη τη μέρα δεν λάλαγε πουλί στο λόγγο, ούτε ανάσα στη λαγκαδιά. Ξάφνου μέσα στην ησυχία σ' αυτό το μυστικό σώπασμα της ζωής που ακουγόταν μονάχα του Τούρκου κυνηγητή ο κλωθμός, ξέσπασε κλάμα βρέφους που ζητούσε τη χαρά της ζωής, τη μητρική αγκαλιά. Η ζωή των άλλων προδονόταν για να χαθεί για πάντα. Χούγιαξε το Τούρκικο ασκέρι πάνω στο γκρεμό με του παιδιού το κλάμα. Ο οδηγητής των Τούρκων βρέθηκε μπροστά στη σπηλιά. Οι σκυλότουρκοι πούμωσαν το στόμιο της σπηλιάς με πολλά ξερόκλαδα και βάζοντας φωτιά, τους έκαψαν όλους ζωντανούς. Ακριβώς εκείνη την τραγική ώρα του ολοκαυτώματος μια ηρωϊκή Αγιαννιώτισσα, η θρυλική Μπολοβίναινα στην αντίπερα όχθη, προσπαθούσε κι αγωνιζόταν απεγνωσμένα, να αποφύγει τη σύλληψη που θαχε σαν αποτέλεσμα τον βιασμό και την ατίμωση. Φθάνοντας δε, η γυναίκα αυτή στην κορυφή του πιο ψηλού βράχου κάνει χωρίς δισταγμό το θανάσιμο πήδημα, ηρωίκό, παρόμοιο με εκείνο των γενναίων Ελληνίδων της Αραπίτσας και του Σουλίου. Και σήμερα ο ηρωϊκός αυτός βράχος της θυσίας δημιουργεί «δέος και φόβο» σε κάθε επισκέπτη και λέγεται από όλους ο βράχος της Μπολοβίναινας, σε ανάμνηση της θρυλικής αυτής θυσίας.

Του Γιώργου Παπαστάμου